BSD Lisans Sorunu

yazan Richard Stallman

Özgür yazılım lisansının iki ana kategorisi copyleft ve copyleft olmayan şeklindedir. GNU GPL gibi copyleft lisanslar, programların değiştirilmiş sürümlerinin de özgür yazılım olması konusunda ısrarcıdır. Copyleft olmayan lisanslar bu konuda ısrar etmez. Tüm kullanıcıların özgürlüğünü koruduğu için copylefti öneriyoruz, ancak copyleft olmayan yazılımlar da özgür yazılım olabilir ve özgür yazılım topluluğu için yarar sağlayabilir.

Expat lisansÄą, FreeBSD lisansÄą, X10 lisansÄą, X11 lisansÄą, ve iki BSD (Berkeley YazÄąlÄąm DağıtÄąmÄą) lisanslarÄą gibi bir çok basitçe copyleft olmayan ĂśzgĂźr yazÄąlÄąm lisansÄą tĂźrĂź var. AnlatÄąm ayrÄąntÄąlarÄą dışında çoğu eşdeğerdir, ancak 1999'a kadar BSD için kullanÄąlan lisansÄąn Ăśzel bir sorunu vardÄą: “rahatsÄąz edici BSD tanÄątÄąm şartÄą”.YazÄąlÄąmdan sĂśz eden her tanÄątÄąmÄąn belirli bir cĂźmle içermesi gerektiğini sĂśylĂźyordu:

3. Bu yazılımın özelliklerinden veya kullanımından söz eden tüm tanıtım malzemeleri şu bildirimi göstermelidir: Bu ürün Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) ve katkıda bulunanlar tarafından geliştirilmiş yazılım içeriyor.

Başlangıçta rahatsız edici BSD tanıtım şartı sadece Berkeley Yazılım Dağıtımında kullanıldı. Bu herhangi bir soruna neden olmamıştı, çünkü bir tanıtıma bir cümle eklemek pratik açıdan büyük bir zorluk değildi.

BSD benzeri lisansları kullanan diğer geliştiriciler (Kaliforniya Üniversitesi'ne atıfta bulunan cümle de dahil olmak üzere) BSD tanıtım şartını birebir kopyalamış olsalardı, sorunu daha da büyütmezlerdi.

Ancak, doğal olarak, diğer geliştiriciler maddeyi birebir kopyalamadÄą. Ä°fadeyi “Kaliforniya Üniversitesi” yerine kendi kurumlarÄą veya kendi isimleri ile değiştirdiler. Sonuç çok sayÄąda farklÄą cĂźmle gerektiren çok sayÄąda lisans oldu.

İnsanlar bu tür programları bir işletim sisteminde bir araya getirdiğinde, sonuç çok ciddi bir sorundur. Bir yazılım sisteminin her biri farklı bir yazar veya yazar grubunu adlandıran 75 farklı cümle gerektirdiğini düşünün. Bunu tanıtmak için tam sayfa bir ilana ihtiyacınız olacaktır.

Bu olmayana kestirim gibi gĂśrĂźnebilir, ama hakikattir. NetBSD'nin 1997 sĂźrĂźmĂźnde bu cĂźmlelerden 75 tanesini saydÄąm. (Neyse ki NetBSD bunlarÄą eklemeyi bÄąrakmaya ve kaldÄąrabileceklerini kaldÄąrmaya karar verdi.)

Bu sorunu çÜzmek için “boş zamanlarÄąmda” BSD tarzÄą lisans kullanan geliştiricilerle konuşuyorum ve onlara tanÄątÄąm şartÄąnÄą kaldÄąrÄąp kaldÄąrmayacaklarÄąnÄą soruyorum. Aşağı yukarÄą 1996 yÄąlÄąnda FreeBSD geliştiricileriyle bu konuda konuştum ve tanÄątÄąm şartlarÄąnÄą kendi kodlarÄąndan kaldÄąrmaya karar verdiler. MayÄąs 1998'de Utah Üniversitesi'ndeki Flick geliştiricileri bu şartÄą kaldÄąrdÄą.

Kaliforniya Üniversitesi'nden Dean Hal Varian şartı sahiplendi ve yönetim ile birlikte savundu. Haziran 1999'da, iki yıllık tartışmaların ardından, Kaliforniya Üniversitesi bu şartı BSD lisansından çıkardı.

Bu nedenle, artık tanıtım şartını içermeyen yeni bir BSD lisansı var. Ne yazık ki bu, tanıtım şartının mirasını ortadan kaldırmıyor: BSD'nin bir parçası olmayan birçok paketin lisanslarında hala benzer şartlar var. BSD lisansındaki değişikliğin eski BSD lisansını taklit eden diğer paketler üzerinde hiçbir etkisi yok; onları sadece yazan geliştiricileri değiştirebilir.

Fakat Berkeley'in öncülüğünü daha önce takip ettiklerine göre, belki de Berkeley'in politika değişimi bazılarını lisanslarını değiştirmeye ikna edecektir. Sormaya değer.

Dolayısıyla, hala tanıtım şartıyla birlikte BSD lisansını kullanan gözde bir paketiniz varsa, lütfen bakım sorumlusundan bu web sayfasına bakmasını ve değişikliği yapmayı düşünmesini sağlayın.

Ve eğer bir programı copyleft olmayan özgür bir yazılım olarak yayınlamak istiyorsanız, lütfen tanıtım şartını kullanmayın. Bu nedenle, BSD lisansını (hala eski sürümüne sahip olabilecek) birtakım yayınlanmış paketlerden kopyalamak yerine, lütfen Expat veya FreeBSD gibi diğer her şeye izin veren lisanslardan birini kullanın.

AyrÄąca “BSD stili” terimini kullanmayarak ve sanki sadece bir tane varmış gibi gĂśsteren “BSD lisansÄą” demeden farkÄąndalığın yayÄąlmasÄąna da yardÄąmcÄą olabilirsiniz. GĂśrĂźyorsunuz, insanlar copyleft olmayan tĂźm ĂśzgĂźr yazÄąlÄąm lisanslarÄąna “BSD tarzÄą lisanslar” diye işaret ettiğinde, copyleft olmayan bir ĂśzgĂźr yazÄąlÄąm lisansÄą kullanmak isteyen bazÄą yeni ĂśzgĂźr yazÄąlÄąm geliştiricileri, kendi yazÄąlÄąmlarÄą için alÄąnabilecek lisansÄąn BSD LisansÄą olduğunu düşünebilirler. Üstelik kasten olmasa da, sadece tesadĂźfen, lisansÄą tanÄątÄąm şartÄąyla kopyalayabilirler.

Copyleft olmayan lisansÄąn belirli bir Ăśrneğini belirtmek istiyorsanÄąz ve Ăśzel bir tercihiniz yoksa, lĂźtfen Ăśzel bir sorunu olmayan bir Ăśrnek seçin. Örneğin, “X11 tarzÄą lisanslarÄą” hakkÄąnda konuşursanÄąz, insanlarÄą BSD lisanslarÄąndan birini rastgele seçerek risk almak yerine, tanÄątÄąm şartÄąndan kaçĹnmaya olanak veren X11'den kopyalamaya teşvik edeceksiniz.

Veya diğer copyleft olmayan lisanslar yerine önerdiklerimizden söz edebilirsiniz: patentlerle ihaneti önlemek için bir şart içeren Apache 2.0 lisansı gibi.

Özellikle BSD lisanslarÄąndan birinden sĂśz etmek istediğinizde lĂźtfen hangisi olduğunu, “ĂśzgĂźn BSD lisansÄą” mÄą yoksa “değiştirilmiş BSD lisansÄą” mÄą olduğunu belirtin.

---

Daha sonra, ĂśzgĂźn BSD lisansÄąnÄąn dĂśrt maddesinden sadece ilk ikisiyle ßçßncĂź bir BSD lisans tĂźrevi tanÄątÄąldÄą. Biz bu lisansa “FreeBSD lisansÄą” diyoruz. Değiştirilmiş BSD lisansÄąyla oldukça benzer, GNU GPL ile uyumlu, gevşek, copyleft olmayan ĂśzgĂźr bir lisanstÄąr.