Oprogramowanie własnościowe, także nazywane oprogramowaniem niewolnym, to znaczy oprogramowanie, które nie szanuje wolności użytkowników i społeczności. Własnościowy program stawia swojego dewelopera lub właściciela w pozycji siły w stosunku do jego użytkowników. Pozycja ta sama w sobie jest niesprawiedliwością.
Założeniem tej strony jest wskazanie przykładów, w których początkowa niesprawiedliwość własnościowego oprogramowania często prowadzi do dalszych niesprawiedliwości: szkodliwych funkcjonalności.
Władza deprawuje; deweloper własnościowego programu często odczuwa potrzebę zaprojektowania programu tak, aby działał przeciwko swoim użytkownikom. (Oprogramowanie zaprojektowane do działania przeciwko użytkownikom nazywamy malware.) Oczywiście deweloperzy zwykle nie robią tego pod wpływem złych intencji, tylko aby zyskiwać więcej kosztem użytkowników. Nie sprawia to jednak że jest to czymś mniej szkodliwym czy bardziej słusznym.
Poddawaniu się pokusie ostatnio staje się coraz częstsze; dziś jest to na porządku dziennym. Współczesne oprogramowanie własnościowe zwykle jest okazją do bycia oszukanym, skrzywdzonym, zgnębionym lub okłamanym.
Usługi online nie są publikowanym oprogramowaniem, jednakże w odniesieniu do wszystkich aspektów używanie usług jest równoważne z korzystaniem z opublikowanego oprogramowania. Właściwie usługa może być zaprojektowana aby traktować użytkownika nieuczciwie i wiele usług właśnie to robi. Jednakże nie publikujemy tutaj listy instancji szkodliwych anty-usług z dwóch powodów. Po pierwsze – usługa (szkodliwa czy też nie) nie jest programem, który ktokolwiek jest w stanie zainstalować, zatem nie ma możliwości aby użytkownik mógł ją zmieniać. Po drugie – to oczywiste że usługa może traktować użytkowników nieuczciwie jeżeli tylko właściciel będzie tego chciał, a my będziemy mieć trudności aby to udowodnić.
Jednakże większość usług online wymaga od użytkownika uruchamiania niewolnej aplikacji. Aplikacja jest opublikowanym oprogramowaniem, zatem opisujemy szkodliwe funkcjonalności tych aplikacji. Nieuczciwe traktowanie przez usługę jest stosowane przez używanie aplikacji, zatem czasami wymieniamy i te nieuczciwości, ale próbujemy opisać stricte co ta aplikacja robi i co jest robione przez anty-usługę.
Kiedy strona internetowa dostarcza usługę najpewniej wysyła niewolne oprogramowanie JavaScript do uruchomienia w przeglądarce użytkowników. Taki kod JavaScript jest opublikowanym oprogramowaniem i jest moralnym ekwiwalentem innych niewolnych aplikacji. Jeżeli robi szkodliwe rzeczy chcemy wymienić je tutaj.
Kiedy mówimy o telefonach komórkowych opisujemy jeszcze jedną szkodliwą cechę – śledzenie lokalizacji, które jest realizowane przez modem, a nie przez jakiekolwiek obecne w nich oprogramowanie.
Według stanu na grudzień 2023 strona ta opisuje około 600 instancji szkodliwych funkcjonalności (z ponad 710 odnośnikami aby potwierdzić ich prawdziwość), ale z pewnością są ich tysiące, o których jeszcze nie mamy pojęcia.
Najlepiej byłoby, gdybyśmy opisali każdą instancję. Jeżeli spotkacie się z instancją, której tutaj nie wymieniliśmy prosimy o kontakt na webmasters@gnu.org aby nam ją opisać. Prosimy o dostarczenie jako potwierdzenia artykułu, który jawnie opisuje szkodliwe zachowanie – nie opisujemy żadnego przykładu bez posiadania właściwej dokumentacji je opisującej.
Jeżeli chcecie być powiadamiani kiedy dodamy nowy wpis lub wprowadzimy inne zmiany zasubskrybujcie listę mailingową <www-malware-commits@gnu.org>.
| Niesprawiedliwości lub techniki | Produkty lub firmy |
|---|---|
|
|
Użytkownicy oprogramowania własnościowego są bezbronni przed takimi nadużyciami. Aby uniknąć ich, należy domagać się wolnego (respektującego wolność) oprogramowania. Ponieważ wolne oprogramowanie jest kontrolowane przez jego użytkowników, mają oni dobrą ochronę przeciwko złośliwym działaniem oprogramowania.
System UHD Blu-ray odbiera waszą wolność — Anatomia Autorytarnego Systemu Wymuszonego Posłuszeństwa
Spotify sprzedawało urządzenie strumieniujące, ale już go nie wspiera. Przez własnościową naturę nie może być ono już aktualizowane ani używane. Użytkownicy prosili Spotify o uwolnienie oprogramowania sterującego urządzeniem, czego jednak Spotify odmówiło przez co te urządzenia są e-śmieciami. Spotify aktualnie oferuje zwroty aby uchronić użytkowników od utraty pieniędzy przez te produkty, jednak nie powstrzymuje to ich przed byciem e-śmieciami, oraz nie chroni użytkowników przed byciem obśmiewanym przez Spotify. Jest to przykład tego, jak niewolne oprogramowanie kontroluje swoich użytkowników, zamiast użytkowników kontrolujących oprogramowanie. Jest to również ważna lekcja dla nas aby domagać się tego, aby urządzenia które kupujemy były sterowane przez wolne oprogramowanie przed ich zakupem.
Microsoft używa taktyki malware aby wymusić na użytkownikach migrację na ich przeglądarkę internetową, Microsoft Edge, oraz ich wyszukiwarkę, Microsoft Bing. Kiedy użytkownicy uruchamiają przeglądarkę Google Chrome Microsoft wrzuca do niej reklamę przekonywującą użytkowników do przejścia na Bing. Microsoft również importował dane przeglądarki Chrome bez powiadamiania ich ani uzyskania ich zgody.
GM szpieguje kierowców, którzy posiadają lub wynajmują ich samochody oraz przekazuje szczegółowe dane o jeździe firmom ubezpieczeniowym przez brokerów danych. Firmy te następnie analizują dane, po czym podnoszą ceny ubezpieczeń jeśli te dane wskazują na „ ryzykowną jazdę.” Przekazywanie informacji przez auto do kogokolwiek innego niż jego właściciel powinno być przestępstwem. Jeżeli samochód należy do wypożyczalni ona również nie powinna mieć dostępu do tych danych.
Monitoring instalowany przez rząd A aby szpiegować może również szpiegować dla rządu B. Wszystko to ma miejsce, ponieważ rząd A korzysta z produktu stworzonego przez B z wykorzystaniem niewolnego oprogramowania.
(Miejcie na uwadze, że ten artykuł używa złej definicji słowa „hack” aby opisywać „łamanie zabezpieczeń.”)
Microsoft irytuje ludzi chcących wyłączyć własnościowy program OneDrive na ich komputerach, wymuszając na nich podanie powodu, przez który go wyłączają. Okienko te zostało usunięte po nacisku publicznym.
Jest to przypomnienie o tym, że wkurzeni użytkownicy wciąż dysponują siłą aby wymusić na deweloperach własnościowego programu usuwanie małych niesnasek. Nie polegajcie jednak na publicznym oburzeniu aby wymusić na nich usuwanie szkodliwego oprogramowania przynoszącego korzyści. Uciekajcie od własnościowego oprogramowania!